Sa Sút Trí Tuệ

Định nghĩa Sa Sút Trí Tuệ

Sa Sút Trí Tuệ là một hội chứng được đặc trưng bởi sự suy giảm nhiều chức năng cao cấp của vỏ não mà không có Rối loạn ý thức. Các triệu chứng này gây suy giảm và trở ngại đáng kể cho các hoạt động hằng ngày của bệnh nhân.

Sa sút trí tuệ là một hội chứng mắc phải, bao gồm: Suy giảm  chức năng nhận thức, hành vi làm ảnh hưởng đến tính độc lập trong cuộc sống.

Thống kê Sa Sút Trí Tuệ ở Việt Nam

Tỉ lệ người Sa Sút Trí Tuệ ở Việt Nam ở người lớn tuổi khoảng 5% ,mà người lớn tuổi ở VN chiếm khoảng 10% dân số tức khoảng 10 triệu người và người bị SSTT chiếm khoảng 500.000 người.

Hiện tượng quên 

Thỉnh thoảng chúng ta quên là chuyện rất bình thường nhưng chúng ta lại hay quên những sự việc mới xảy ra, những việc quan trọng chúng ta đã ghi nhớ rồi hay những sự kiện mới xảy ra cùng những người thân quen mà khi hỏi lại chúng ta cũng không nhớ sự việc đó đã xảy ra chưa, nếu việc chúng ta hay quên và làm người khác thấy và nói là mình hay bị quên thì hãy cẩn thận là đã bước vào Sa Sút Trí Tuệ, đó là tình trạng giảm trí nhớ bệnh lý, song song đó thì việc giảm chức năng nhận thức và rối loạn hành vi có biểu hiện đa dạng hơn, mà người ta đã hệ thống hóa trong phân loại DSM - 5 thành 6 nhóm.

1. Giảm trí nhớ tình tiết tăng dần và học tập

• Xảy ra thường xuyên
• Nhiều người biết
• Nhớ lại chậm hoặc không nhớ khi gợi ý
• Bắt đầu ảnh hưởng đến tính độc lập trong công việc và cuộc sống
• Lo lắng về tính hay quên của mình

2. Mất ngôn ngữ

Mất ngôn ngữ như là người bệnh nghĩ rất lâu mà không dùng được từ để nói thậm chí là người ta rụt rè không dám đi tham dự các sự kiện họp hành…

3. Rối loạn về định hướng thị giác không gian, vận động trí tuệ

Rối loạn về định hướng thị giác không gian ,vận động trí tuệ thể hiện ở chỗ người bạn thường xuyên tìm đồ vật trong nhà hoặc đi ra ngoài vào siêu thị tìm hoài cái quầy hàng mình muốn hoặc là bị lạc ở những nơi trước đây rất là quen thuộc.

4. Giảm tập trung chú ý

Điều này thể hiện thông qua việc là quên những điều cần làm và những sự kiện mình dự định là tới ngày đó giờ đó mình sẽ tham dự mà mình cũng bị quên thì cái đó thể hiện qua sự tập trung hoặc là người bệnh người ta sẽ không theo đuổi được những câu chuyện.

Ví dụ như là trước đây hay kể cho con cái nghe về việc trên tivi hay trên báo chí có chuyện này chuyện kia thì bây giờ gần như là người ta kém đi sự tập trung và người ta không kể được những chuyện như vậy, đó là biểu hiện vừa giảm tập trung vừa giảm trí nhớ.

5. Giảm khả năng điều hành

Chẳng hạn như trong việc nội trợ, trước đây là có thể sử dụng một số tiền có thể là gói ghém trong vòng 1 tuần để đi chợ về nấu ăn, còn bây giờ thì không còn quản lý về tiền bạc, còn việc nấu nướng theo trình tự trước đó cũng bị rối tung lên đến nỗi là con cái thấy không được nữa, cần phải có 1 người phụ cho cha mẹ mình v..v thì lúc đó cái việc mà chức năng điều hành của người bệnh bị giảm, còn nếu người đó đang làm công việc trong 1 tổ chức nào đó thì sẽ bị cho nghỉ việc.

6. Rối loạn nhận thức xã hội, lo âu, rối loạn hành vi

Khi người nhà dẫn người bệnh đi khám thì chúng ta sẽ hỏi nếu cho người bệnh đi ra ngoài một mình thì người nhà có lo lắng gì ko và câu trả lời sẽ là rất lo vì sợ người bệnh có những hành vi làm người khác hiểu lầm và có thể là vi phạm luật pháp v..V Đó chính là than phiền của người nhà về những hành vi không phù hợp của người bệnh.

Ví dụ như trường hợp một người lớn tuổi có hành vi không phù hợp với một bé gái trong thang máy đã được đăng báo trước đó.

Chứng suy giảm trí nhớ ở người trẻ

Theo các thống kê y tế gần đây, số lượng người trẻ mắc chứng suy giảm trí nhớ tăng dần qua các năm. Điều này càng chứng minh được các vấn đề sức khỏe sẽ không né tránh bất kì độ tuổi nào cả.

Vì vậy, việc có một nền tảng kiến thức về nguyên nhân và cách khắc phục suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi sẽ giúp bạn dễ dàng phòng ngừa và phục hồi một cách hiệu quả.

Nguyên nhân cơ bản

Thông thường, não bộ của nhóm người trẻ hoạt động khá tốt. Tuy nhiên, do quá trình sinh hoạt không hợp lý cùng với chế độ ăn thiếu dinh dưỡng và nhiều nguyên nhân khác đã gây nên một số tổn thương cho não bộ, dẫn đến suy giảm trí nhớ. Cụ thể như sau:

1. Tác động của các gốc tự do có trong quá trình chuyển hóa

Một trong những yếu tố gây nên hội chứng này là tác động của các gốc tự do có trong lúc chuyển hóa của cơ thể. Các gốc tự do này ảnh hưởng trực tiếp lên những mô nào có chứa nhiều lipid (não là nơi sử hữu 60% lượng lipid có trong cơ thể).

Ở người trẻ thì hoạt động chuyển hóa diễn ra khá mạnh mẽ. Đặc biệt là trong trường hợp bạn thường xuyên tiêu thụ các loại thực phẩm như: đồ ăn nhanh, chất kích thích, hoặc thức ăn chứa nhiều năng lượng,…dễ sinh ra nhiều gốc tự do làm tế bào thần kinh dễ bị tổn thương. Từ đó, não bộ sẽ bị hư hỏng gây suy giảm trí nhớ.

2. Thường xuyên bị stress và trầm cảm

Người trẻ tuổi thường trong trạng thái stress kéo dài do phải chịu nhiều áp lực từ các vấn đề trong cuộc sống như học tập, công việc, gia đình,… Việc này tác động trực tiếp đến sự nhận thức và trung tâm thần kinh làm bạn khó tập trung, dễ bị phân tán và tốc độ phản ứng cũng chậm hơn. Sau một thời gian mà không có cách khắc phục đúng đắn sẽ gây suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi.

3. Rối loạn giấc ngủ

Giấc ngủ vô cùng quan trọng. Khi chúng ta ngủ, cơ thể được nghỉ ngơi, đào thải độc tố và tái tạo năng lượng. Lúc này, sóng não được tạo ra nhằm lưu trữ các thông tin trong quá trình ta ngủ sau đó chuyển đến vỏ não để lưu giữ lại ký ức. Việc thiếu ngủ làm ngưng trệ quá trình chuyển thông tin đến não làm bạn mau quên.

4. Công việc quá tải

Khi bạn phải đảm nhận quá nhiều việc cùng một lúc, não bộ sẽ hoạt động quá tải gây nên chứng suy giảm trí nhớ ở người trẻ tuổi. Do đó, bạn chỉ nên tập trung làm từng việc một cách tuần tự, tránh trường hợp cùng một thời điểm phải giải quyết quá nhiều vấn đề.

5. Thiếu dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp não khỏe hơn. Đôi khi, việc ăn uống thiếu chất sắt gây thiếu máu làm cho bạn dễ bị mệt mỏi, da dẻ xanh xao, chóng mặt,… từ đó dẫn đến tình trạng trí nhớ bị giảm sút.

Brain rot (Thối não)

Thuật ngữ Brain rot (Thối não) được Oxford chọn làm từ của năm trong năm 2024

Brain rot (Thối não): là một thuật ngữ để miêu tả những nội dung chất lượng kém hoặc có ít giá trị trên Internet, cũng như những ảnh hưởng tiêu cực về mặt tâm lý từ chúng. Thuật ngữ tâm lý này ám chỉ việc dành quá nhiều thời gian trên mạng để tiêu thụ những nội dung vô nghĩa, chẳng hạn như meme Internet, dẫn đến suy giảm chức năng nhận thức, khả năng tập trung và trí tuệ. Thuật ngữ này dùng trên mạng từ năm 2004, nhưng chỉ phổ biến vào năm 2023, khi bản thân nó trở thành meme Internet.