BỆNH GIỜI LEO - BỆNH ZONA

Bệnh giời leo – Zona là một căn bệnh thường gặp trong các bệnh về da liễu, do nhiễm siêu vi có hướng thần kinh và da. Đây cũng là chủng virus gây bệnh thủy đậu. Hãy cũng Bác sĩ Phụng tìm hiểu về căn này này nhé.

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH

Bệnh Zona - Giời Leo trong tiếng Anh gọi là Shingles có xuất xứ từ tiếng Latin và Pháp có nghĩa là dây đai, thắt lưng phản ánh đúng tính chất phân bố của các dải phát ban. Các dải này thường là chỉ ở 1 bên cơ thể và ở khu vực chi phối của 1 dây thần kinh cảm giác đơn độc. Tất cả những ai đã từng bị bệnh Thủy Đậu hoặc đã từng tiêm vaccine đều có thể nhiễm Herper Zoster gây ra bệnh Zona. Người lớn tuổi, những người bị ung thư, HIV hoặc đã từng cấy ghép mô nên bị giảm sức đề kháng chống lại nhiễm trùng, do đó dễ bị bệnh Zona hơn.

- Nguyên nhân là do Virus Varicella Zoster: một loại siêu vi ái da và thần kinh, do đó bệnh thường gây ra tổn thương ngoài da và thần kinh.

Bệnh Zona – Giời Leo là kết quả của sự tái hoạt động của virus Herper Zoster (varicella-zoster hoặc VZV). Virus này cũng chính là nguyên nhân gây ra bệnh Thủy Đậu cho trẻ em. Virus Thủy Đậu trú ngụ trong cơ thể trẻ em ở trạng thái ngủ bên trong các dây thần kinh cảm giác.

Virus sẽ “thức giấc” sau khi gây bệnh Thủy Đậu nhiều năm trước trong cơ thể của 1 trong số 5 người từng bị Thủy Đậu. Sau đó, virus sẽ đi dọc theo dây thần kinh cảm giác vào da và tạo ra những mảng phát ban gây đau mà người ta gọi là bệnh Zona – Giời Leo.

MỘT SỐ VỊ TRÍ BIỂU HIỆN TỔN THƯƠNG

• Giời leo ở mắt

• Giời leo ở cổ

• Giời leo ở vai

• Giời leo ở gáy

• Giời leo ở lưng

•  Giời leo ở sườn 

QUÁ TRÌNH Ủ BỆNH

Trước khi thấy được những mẫn đỏ, bệnh nhân có thể có cảm giác đau rát và nhạy cảm vùng da trước đó vài ngày đến 1 tuần. Bệnh Zona khởi đầu là những mụn rộp (mụn nước) trên nền da màu đỏ, những mụn nước mới tiếp tục hình thành từ 3-5 ngày. Mụn nước này thường đi theo đường dây thần kinh của tuỷ sống.
Toàn bộ dây thần kinh liên quan có thể bị, hay những vùng khác không có liên quan đến phân bố dây thần kinh cũng có thể bị. Thường thì bệnh zona chỉ ăn theo một dây thần kinh, hiếm khi bị nhiều hơn một dây thần kinh.

Cuối cùng thì các mụn nước này vỡ ra và bắt đầu chảy nước, bề mặt bên trên khô đi và hoá sẹo. Quá trình này có thể kéo dài 3-4 tuần từ khi bắt đầu bị bệnh đến khi khỏi. Thỉnh thoảng, đau vẫn còn mặc dù không bao giờ nhìn thấy mụn nước, làm dễ lầm lẫn với nguyên nhân đau tại chỗ.

CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH

Tùy thuộc vào dây thần kinh nào bị ảnh hưởng, bệnh Zona có thể xuất hiện ở nhiều khu vực khác nhau trong cơ thể.

• Triệu chứng đầu tiên của Zona thường là tăng cảm giác da hoặc cảm giác đau ở 1 phía của cơ thể. Những cảm giác da có thể gặp là ngứa, căng, bỏng, nhức dai dẳng hoặc đau sâu, đau nhói
• Thông thường thì sau khi cơn đau xuất hiện được 1-3 ngày các dải ban sẽ nổi lên, tấy đỏ, phồng lên ở ngay vị trí đau. Sau đó nó sẽ tụ mủ và đóng vảy trong 10-12 ngày.
• 2- 3 tuần sau, vết ban sẽ biến mất và vảy rơi ra nhưng có thể để lại sẹo.

SỰ LÂY TRUYỀN BỆNH

Bệnh zona có thể lây truyền từ người bị nhiễm sang trẻ em hay người lớn mà những người này trước đây không mắc bệnh thuỷ đậu. Thay vì bị zona, nhưng những người này lại mắc bệnh thuỷ đậu. Một khi những người này đã mắc bệnh thuỷ đậu thì họ sẽ không bị nhiễm zona từ người khác. Tuy nhiên, một khi đã bị nhiễm zona, thì họ lại có khả năng bị zona sau này trong cuộc đời. Khi tất cả những mụn nước đã khô, thì không còn khả năng lây được nữa.

CÁC BIẾN CHỨNG CỦA BỆNH ZONA THẦN KINH

Thường thì bệnh zona được chữa khỏi, và bệnh zona cũng có một số vấn đề. Tuy nhiên, nếu vì lý do nào đó, mụn nước có thể bị nhiễm thêm một loại vi trùng sẽ gây ra viêm mô tế bào, đây là bệnh nhiễm trùng da.

Nếu nhiễm trùng da xảy ra, vùng da trở nên đỏ hơn, nóng, sưng bóng lên và rất đau. Bạn cũng có thể thấy vệt màu đỏ xung quanh vết thương.

Nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào trong số đó, bạn hãy liên hệ đến bác sĩ của bạn để được chăm sóc. Kháng sinh có thể được sử dụng dễ điều trị trong những trường hợp này.

Một biến chứng nữa cũng làm cho người bệnh lo lắng, bị zona ở mặt, đặc biệt ở trán và mũi. Trong những trường hợp này, zona có thể làm giảm thị lực. Nếu bạn bị zona trán hay ở mũi thì bạn cũng cần được chăm sóc y tế.

Cuối cùng thì các mụn nước này vỡ ra và bắt đầu chảy nước, bề mặt bên trên khô đi và hoá sẹo. Quá trình này có thể kéo dài 3-4 tuần từ khi bắt đầu bị bệnh đến khi khỏi. Thỉnh thoảng, đau vẫn còn mặc dù không bao giờ nhìn thấy mụn nước, làm dễ lầm lẫn với nguyên nhân đau tại chỗ.

KHI NÀO CẦN ĐẾN GẶP BÁC SĨ

Đi khám khi bạn bị đau hoặc nồi ban thành 1 dải ở một phía của cơ thể. Nếu bạn nghĩ bạn bị Zona, đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt vì những thuốc kháng virus chỉ hiệu quả khi được sử dụng sớm.
Nếu vết ban và vết phồng nồi lên ở mũi hoặc gần mắt, bạn cần phải đi khám ngay lập tức vì virus có thể lan đến mắt làm tổn thương mắt và mù.
Bạn cũng cần phải đến khám càng sớm càng tốt nếu bạn đang có những bệnh làm suy giảm sức miễn dịch của cơ thể. Nhờ đó bạn có thể tránh được những biến chứng.
Đến phòng cấp cứu nếu như có các dấu hiệu:
• Bệnh Zona kèm với sốt cao hoặc mệt mỏi.
• Vết phồng lan ra những khu vực khác của cơ thể.